تاب آوری

تاب آوری

شما چگونه به شکست‌های سخت پاسخ می‌دهید؟ افراد به طوفان‌های شدید زندگی با روش‌های گوناگون پاسخ می‌دهند. برخی به طور هیجانی از کوره در‌می‌روند، عصبانی می‌شوند و به جنب و جوش می‌افتند، دچار چنان خشمی می‌شوند که ممکن است بخواهند به فردی آسیب برسانند. تعداد کمی از نظر فیزیکی خشن می‌شوند، دیگران برعکس عمل می‌کنند، آنها از درون منفجر می‌شوند و بی‌حس می‌گردند. یک گروه دیگر هم وجود دارد آنها گرفتاریشان را می‌پذیرند و به سرعت با واقعیت جدید هم‌جهت می‌شوند و با چالش‌های آنی سازگار می‌گردند. آنها به عقب می‌جهند و غالباً قوی‌تر و بهتر از گذشته سرشان را بالا می‌گیرند.

افراد تاب‌آور انعطاف‌پذیرند و به سرعت با شرایط جدید سازگار می‌شوند و در تغییر دائمی پیشرفت کرده و کامیاب می‌شوند، آنها مصداق جمله معروف ویلهلم نیچه[1] هستند، چیزی که مرا نکشد، مرا قوی‌تر می‌سازد. به همین دلیل است که افراد تاب‌آور معمولاً راحت‌تر از دیگران از عهده مشکلات اساسی برمی‌آیند. آنان انتظار دارند که زندگی فروپاشیده‌شان را با روش جدیدی که نتیجه‌بخش باشد بازسازی کرده و مبارزه برای غلبه بر مصیبت، نیروهای جدیدی را درآنها توسعه دهد (سیبرت[2]، 2005 به نقل از بالا خانی، 1390).

هنگامیکه ذهنتان را از تصور غلط دربارۀ استرس آزاد نمایید می‌توانید تاب‌آوری خود را افزایش دهید. افراد در ادراکات، نگرش‌ها و توضیحاتشان درباره موقعیت‌هایشان با هم تفاوت دارند. افراد با حداقل تاب‌آوری، شرایط کاری معمولی را به طور خصمانه و خطرناک تجربه می‌کنند. افراد با بیشترین تاب‌آوری، همان شرایط را امن و لذت‌بخش تجربه می‌کنند.

هم‌چنین افراد در این که چه مقدار فشار فیزیولوژیکی و هیجانی مطلوب است با هم متفاوتند، برخی در سطوح بالایی از فشار و سختی که باعث حملات قلبی و زخم معده و بیماری در دیگران می‌شود پیشرفت می‌کنند. بعضی در فشار پایین و شرایط آرامی که به طور رنج‌آوری برای دیگران غیرمهیج و خسته‌کننده می‌باشد بهترین عملکرد را دارند. برنامه سلامت مطلوب شما برای کاهش تجارب دردآور و افزایش بازسازی آنها، مانع از احساسات درماندگی و ناامیدی می‌شود. همان‌طور که شما در کنترل واکنش‌های هیجانی‌تان با روش‌های مطلوب هیجانی بهتر و بهتر می‌شوید، مصونیت هیجانی‌تان را به رویدادهایی که دیگران پریشان کرده و تاب‌آوری شمارا افزایش می‌دهد تقویت می‌کنید همانطور که شما در کنترل احساساتی مانند خشم، بدبینی و یأس بهتر می‌شوید. کمتر به آسانی توسط این احساسات در دیگران از تعادل خارج می‌شوید. اگر شما احساسات خود با به خوبی کنترل نکنید نمی‌توانید بودن در برابر افراد دیگر با این احساسات را کنترل کنید .

-تاب‌آوری سطحی از مقابله با سختی‌ها است یا درجه‌ای است که افراد به مشکلات پاسخ می‌دهند.

2-تاب‌‌آوری خاصیت و حس سبکی و راحتی به همراه دارد. به عبارت دیگر فرض می‌شود که افراد تاب‌آوری را به صورت توانایی ترمیم بدبختی‌ها و تحت نفوذ قرار داردن و فائق آمدن بر سختی براساس سطوح مختلف کارکردهایشان ارائه می‌دهند. و

3-در تعاریف مختلف تاب‌آوری توانایی برتر است که به افراد اجازه می‌دهد که بر بدبختی‌ها و سختی‌ها غلبه کنند.

در واقع مفهوم تاب‌آوری به عنوان یک ویژگی شخصیتی مولد تقابلی است وراتر (1993) چهار ویژگی برای تاب‌آوری نام می‌برد که به قرار زیر است:

1-تاب‌آوری مواجه ‌سازی با خطر است، نه اجتناب از آن.

2-خطرپذیری یا عوامل مؤثر حفاظتی ممکن است از تجربیان مرحله ابتدایی‌تر نشأت گرفته باشد.

3-عوامل خطرپذیری ممکن است بر روشهای مختلف و در سنین مختلف به کارگرفته شود (مثلاً کمبود وزنی در نوزادان عامل خطرساز است. در حالی که اضافه‌وزنی در نوجوانان خطرساز است).

4-لازم است که بیشتر به مکانیسم‌های خطر توجه شود تا به عوامل خطر برای خطر‌پذیری ممکن است یک موقعیت نسبت به موقعیت دیگر، حفاظتی باشد (مثلاً بیماری کم‌خونی داسی شکل، پرخاشگری).

ویژگیهای افراد تاب‌آور

1- بازیگوشی و کنجکاوی بچه‌گانه: مانند اینکه از همه چیز می‌خواهند سردربیاورند، همیشه و در همه جا زمان خوشی دارند.

2- به طور مداوم از تجارب می‌آموزند: تجارب جدید و غیرمنتظره را سریعاً درونسازی می‌کنند و تغییریافتن به وسیله آنها را تسهیل می‌کنند.

3-سریعاً خود را سازگار می‌کنند: به لحاظ هیجانی و ذهنی بسیار منعطف هستند. با ویژگی‌های شخصیتی متناقض راحت هستند می‌توانند قوی، لطیف و حساس و سخت و منطقی و شهودی و آرام و هیجانی و … باشند.

4- عزت‌نفس و اعتماد به نفس محکمی دارند: عزت‌نفس یعنی اینکه ما چه احساسی به خودمان داریم و اعتمادبه نفس، اعتبار شما دربارۀ خودتان است.

5- روابط دوستانه و عاشقانه خوبی دارند: صحبت کردن با دوستان و خانواده از اثر مشکلات می‌کاهد و موجب افزایش احساس ارزشمندی خود و اعتماد به نفس می‌شود.

6- انتظار دارند که کارها خوب پیش برود: آنها خوش‌بینی عمیقی دارند که به وسیلۀ ارزش‌ها و استاندارهای درونی هدایت می‌شود.

7- با دیگران همدلی نشان می‌دهند: می‌توانند دنیا را از دید دیگران ببینند، حتی اگر مخالف نظر آنها باشد.

8- از شهود و حدس خلاق خود استفاده می‌کنند: درک زیر آستانه‌ای و شهود را به عنوان منابعی مفید از اطلاعات قبول دارند.

 

9- از خود به خوبی دفاع می‌کنند: مقاومت می‌کنند، شکایت و ناکامی را جبران می‌کنند و به راحتی گول نمی‌خورند.

10- توانایی و استعدادی برای کشف مفید از طریق شانس دارند: آنها می‌توانند موقعیت‌هایی را که برای دیگران به لحاظ عاطفی تخریب‌کننده است را به موقعیت‌هایی تبدیل کنند که به لحاظ عاطفی برای آنها پرورش دهنده است.

11- در هر دهه از زندگی بهتر و بهتر می‌شوند: این افراد به شکل روزافزونی در زندگی، شایستگی، ثبات و آزادی بیشتری را تجربه می‌کنند.

12- احساسات خود را صادقانه بیان می‌کنند

پنج سطح تاب‌آوری

بصورت کلی پنج سطح تاب‌آوری عبارتند از:

1-حفظ ثبات هیجانی، سلامت و بهزیستی 2- تمرکز بر بیرون: مهارت‌های حل مسأله خوب 3- تمرکز بر درون، خوددرونی قوی 4- مهارتهای تاب‌آوری خوب 5- استعداد خوشبختی

سطح اول: برای حفظ و نگهداری سلامتی و انرژی ضروری است. 2- بر چالش‌هایی که باید با آنها کناربیاییم متمرکز است، یافته‌ها نشان داده است که مهارتهای مقابله‌ای مسئله محور بهتر از مهارتهای مقابله‌ای هیجان محور به تاب‌آوری منجر می‌شود. سطح سوم: بر ریشه‌های درونی تاب‌آوری یعنی عزت‌نفس قوی و اعتماد به نفس بالا و خودپنداره مثبت متمرکز است. 4- شامل نگرشها و مهارتهایی می‌شود که در افراد بسیار تاب‌آور یافت می‌شود. 5- به بالاترین سطح تاب‌آوری ممکن برمی‌گردد توانایی تبدیل بدشانس‌ها به خوش‌شانسی و خوش‌اقبالی همان چیزی است که استعداد برای خوشبختی گفته می‌شود.

 

[1] – Wilhelm Nietzche

[2] -Sibert

نویسنده:دکتر منیر السادات سیدکریمی

مطالب مرتبط:

 درست دعوا کنیم