مشکل کارمان کجاست؟

1- خانم کارشناسی در مورد موضوع روابط زوجین نظر غیر کارشناسی شده ای را بیان می‌کند. اعتراضاتی مطرح می‌شود، صدا و سیما عذر خواهی می‌کند. اما از وزیر گرفته تا افراد متخصص و غیر متخصص و هر که می‌تواند با اشکال مختلف خیلی تند و اهانت آمیز برخورد می‌کنند گویی یک هفته تمام مشکلات کشور حول همین موضوع می‌چرخد.

۲- جشنواره فیلم فجر است از یک فیلمساز مطرح فیلمی به اکران در می آید یکی از مسئولان کافه سینما نظر انتقادی که بیشتر توهین و بدگویی است، با تلخ ترین زبان ممکن بیان می‌کند. آقای کارگردان جایزه می‌گیرد و او هم با زبانی تلخ پاسخ خود را در تریبون جشنواره بیان می‌کند. سیل پاسخهای تند هنرمندان و مردم در تلگرام له و علیه او به راه می افتد باز هم زبانها تلخ و تند است.

۳- مسابقه‌ی والیبال بین تیم‌های ایران و ژاپن را از تلویزیون تماشا می‌کنم. جمعیت با آرامش بازی را تماشا می‌کنند. سرو‌صدا و تشویق جمعیت منحصر است به زمانی‌که ژاپن موفق به کسب امتیاز می‌شود؛ وقتی نوبت به سرویس‌زدن تیم ایران می‌رسد، خبری از سرو‌صدای جمعیت نیست. این بازی در ژاپن برگزار می‌شود.
مسابقه‌ی والیبال بین تیم‌های ایران و … (هر تیمی!) را از تلویزیون تماشا می‌کنم. سرو‌صدای جمعیت -‌خصوصاً هنگامی که تیم حریف باید سرویس بزند‌- به‌اوج می‌رسد. بازیکنان تیم حریف که از این رفتار تماشاچیان حیرت کرده‌اند، به سوی تماشاچیان می‌روند و با تعظیم به آنها، شاید می‌خواهند که جمعیت را به آرامش وادارند. فایده‌ای البته ندارد. گزارشگر مسابقه با ذوق و هیجان از غیرت تماشاچی ایرانی تمجید می‌کند که به کمک بازیکنان شتافته و تمرکز را از تیم حریف می‌گیرند!

۴- تیم فوتبال ایران به جام جهانی صعود می‌کند. خبر رقابت ایران و آرژانتین که پس از قرعه‌کشی منتشر می‌شود، این شما هستید و این صفحه‌ی مجازی مسی، که قرار است پر از کامنت‌های ناسزا و فحاشی به این فوتبالیست شود؛ آن هم به زبان فارسی، که همگان بدانند این سخنان از کجای دنیا آب می‌خورد. این‌بار این هنرمند و آن فرهیخته از طرف ایرانی‌ها عذرخواهی می‌کند، اما به این همه فرد مشهور در ایران و جهان از نوه‌ی فردین گرفته تا دختر اوباما که صفحات مجازی‌شان قرار است جولانگاه این سخنان شود، چه باید گفت؟

۵- سری به سایتها و اینستای افراد مشهور می‌زنم به سراغ کامنتها می‌روم بیش از ۷۰ درصد کامنتها فحش و حرفهای رکیک توسط افرادی است که پروفایل نامشخص و بدون اسم است یا اسامی مستعار.

۶- در دفتر مشاوره هستم و به تعریف‌های مراجع از دخترش گوش می‌کنم که به دختر شجاع و مستقل و با‌‌‌اعتماد‌به‌نفس و با«جَنَم»ش افتخار می‌کند. مشکلش تنها این است که پسرش سر سوزنی به دختر نرفته؛ یک پسر ترسو و توسری‌خور، که حالا من باید راه‌حلی بدهم تا او هم مثل دختر بااعتماد به نفس شود. می‌پرسم دخترتان چه‌کار می‌کند که می‌گویید اعتماد به نفس دارد؟ بله، برای مثال دختر ایشان پشت ماشین معلمش با لاک غلط‌گیر حرف‌های رکیک نوشته، چون معلم با او بد حرف زده بوده است. حالا مادر می‌گوید دوست دارم پسرم هم مثل دخترم جرأت و جسارت داشته باشد و بتواند از خودش دفاع کند؛ اما نمی‌دانم چرا اینقدر ضعیف و ترسوست!

این رفتار هرقدر هم که پرطرفدار باشد یا به‌حساب باعرضه‌بودن یا غیرت‌داشتن گذاشته شود، به‌هرحال توصیفاتی از یک اختلال شخصیتی است. اختلال شخصیت منفعل‌-‌پرخاشگر (passive aggressive) که تحت‌عنوان منفی‌کار‌-‌مقابله‌جو هم ترجمه شده، ظاهراً به‌قدری در جهان روبه‌افول رفته که روان‌پزشکان بین‌المللی در ویراستاری جدید کتاب DSM تصمیم گرفته‌اند آن را از لیست اختلالات روانی حذف کنند. با این‌همه، این اختلال در جامعه‌ی ما به‌سرعت رو به گسترش و فزونی است.
شخصیت منفعل‌-‌پرخاشگر به فردی گفته می‌شود که دائماً درحال عیب‌جویی است. روابط صمیمانه‌ی این فرد تقریباً هیچ‌گاه آرام یا شاد نیست و به محض کوچک‌ترین رفتاری که موجب ناخشنودی‌شان می‌شود، با بی‌رحمانه‌ترین کلمات به انتقاد از طرف مقابل و تخریب او می‌پردازد. این افراد به دلیل کمبود اعتماد به نفس و از آنجا که نمی‌توانند نیازهای خود را به‌طور شفاف و صادقانه مطرح نمایند، به تخریب شخصیت دیگران می‌پردازند.همواره شکایت از این دارندکه دیگران او را درست درک نمیکنند و قدر او را نمیشناسند.
غالبا لجوجانه به بحث و جدل میپردازند .به نظر میرسد که بدون هیچ دلیل منطقی از مراجع مافوق و مرجع قدرت انتقاد میکنند و نسبت به آنها خشمگین هستند.
نسبت به افرادی که موفق تر و خوشبخت تر از خودش هستند احساس حسادت میکنند.غالبا با بزرگنمایی از نامرادیهای زندگی خود شکایت دارند.
آنها از یک سو نیاز به تایید و توجه از سوی مراجع قدرت دارند و از سوی دیگر می خواهند سعی کنند که خود را از مراجع قدرت ، مستقل سازند و جرات مخالفت با آنها را داشته باشند در نتیجه به طور غیر مستقیم و به روش تخریب گرایانه علیه دیگران تلاش می کنند. در محیطهای کاری در ظاهر موافق انجام کاری هستند اما در عمل آن کار را انجام نمیدهند یا خراب می کنند.
این افراد همیشه از روسا و والدین و مسئولین شکایت کرده دیگران را افرادی بی کفایت،ظالم و بی انصاف می دانند. ویژگی مثبت و حسن آنها را نمی بینند در واقع آنها ماشین ناله و شکایت هستند.
به خودتان و خانواده و دوستان و دیگران نگاه کنید چقدر این خصوصیات را در آنها میبینید؟ آیا میتوانیم این ویژگی ها را اصلاح کنیم؟
در پاسخ باید گفت می‌توان این رفتار را تا حدود زیادی اصلاح کرد اول اینکه برای این افراد حد و مرزهای قاطعانه ای مشخص کنیم و بگوییم کدام رفتار را نمی‌توانیم تحمل کنیم مثلا توهین و تحقیر حتی اگر غیر عمد انجام شود قابل پذیرش نیست و باید جبران کند. دوم اینکه خشم و رنجش او نسبت به مراجع قدرت را مورد تایید قرار ندهید و داستانهایش در مورد مظلوم بودنش و ظالم بودن دیگران را مورد توجه قرار ندهید. و سعی نماییم از پخش مطالب توهین آمیز و شکوه و شکایت مداوم نسبت به هر چیز و هر کار جلو گیری نماییم تا این رفتار بیمار گونه در سطح جامعه کاهش یابد.

دکتر منیرسادات سیدکریمی

0